Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść

 
 
 
  ID: 9865543

Transatlantycka Centrala Radiotelegraficzna

Radiostacja Babice



Budowa
1923
Status
Nie istnieje
Likwidacja
1945
 
Transatlantycka Centrala Radiotelegraficzna (nazwa potoczna Radiostacja Babice) nazwa obejmuje:
Stacja Nadawcza - instalacja radiowa nadawcza w Starych Babicach/Warszawie, na styku gminy Stare Babice oraz dzielnic Bemowo i Bielany m.st. Warszawy (Las Bemowski)
Stacja Odbiorcza - instalacja radiowa odbiorcza w Grodzisku Mazowieckim
Centralne Biuro Operacyjne - ześrodkowanie wszystkich czynności manipulacyjnych nadawania i odbioru w Warszawie

1920 plany Ministerstwa Poczt i Telegrafów utworzenia ...
Transatlantycka Centrala Radiotelegraficzna (nazwa potoczna Radiostacja Babice) nazwa obejmuje:
Stacja Nadawcza - instalacja radiowa nadawcza w Starych Babicach/Warszawie, na styku gminy Stare Babice oraz dzielnic Bemowo i Bielany m.st. Warszawy (Las Bemowski)
Stacja Odbiorcza - instalacja radiowa odbiorcza w Grodzisku Mazowieckim
Centralne Biuro Operacyjne - ześrodkowanie wszystkich czynności manipulacyjnych nadawania i odbioru w Warszawie

1920 plany Ministerstwa Poczt i Telegrafów utworzenia ogólnopolskiej, państwowej sieci radiotelegraficznej z radiostacjami w: Grudziądzu, Krakowie, Poznaniu (zasięg europejski) i Warszawie (zasięg międzykontynentalny)
4 sierpnia 1921 podpisanie umowy między Ministerstwem Poczt i Telegrafów a RCA w siedzibie firmy. W imieniu ministra umowę podpisali: książę Kazimierz Lubomirski, Stanisław Arct, Hipolit Gliwic, Eugeniusz Stallinger. W imieniu producenta podpis złożył naczelny dyrektor RCA Edward J. Nally, Edwin P. Shattuck, Carl H. Ganter oraz główny menadżer RCA David Sarnoff.
1922 początek budowy przez „Towarzystwo Akcyjne Fabryki Machin i Odlewów >>K. Rudzki i S-ka<<":
Stacji Odbiorczej w Grodzisku Mazowieckim
Stacji Nadawczej przy Forcie „Babice", na terenach między wsiami Stare Babice, Gać, Klaudyn i Wawrzyszew
1 października 1923 uruchomienie radiostacji
17 listopada 1923 uroczyste otwarcie z udziałem Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego oraz Ministra Poczt i Telegrafów Jana Moszczyńskiego
1926 przejście z własnego zasilania na prąd z Elektrowni Okręgowej w Pruszkowie
1932 instalacja nowych lampowych nadajników produkcji Państwowych Zakładów Tele- i Radiotechnicznych
1933 organizacyjnie w składzie Urzędu Telekomunikacyjnego
1935 powstanie Urzędu Radiotelegraficznego Babice, od 1936 Urzędu Radiotelegraficznego Boernerowo
1938 instalacja dwóch nadajników w koszarach Fortu "Babice", dwa nowe maszty antenowe, z fortu transmitowano audycje Polskiego Radia dla Polonii
8 września 1939 zawieszenie nadawania
16 września 1939 obsadzenie radiostacji przez 3. Batalion 26. Pułku Piechoty, uzbrojony w trzy armaty przeciwpancerne, oraz 5. Baterię 54. Pułku Artylerii pod dowództwem mjr. Jacka Decowskiego
27 września 1939 zajęcie radiostacji przez oddział z niemieckiej 19. Dywizji Piechoty
1939-1945 radiostacja służy Niemcom do utrzymywania łączności z okrętami podwodnymi Kriegsmarine
jesień 1944 włączenie radiostacji do pasa umocnień Warszawy - instalacja na jednym z masztów opancerzonego stanowiska obserwacyjnego
16 stycznia 1945 wysadzenie przez Niemców masztów obu stacji
po 1945 uruchomienie w Grodzisku Mazowieckim Stacji Nadawczo-Odbiorczej, działającej do 1956
1 grudnia 2017 pozostałości Transatlantyckiej Centrali Nadawczej zostały wpisane do rejestru zabytków województwa mazowieckiego nr. rejestru 1524.

Dane techniczne
Stacja Nadawcza

Lokalizacja: Warszawa-Boernerowo, Fort "Babice" ("Radiowo"), prostopadle do obecnej ul. Radiowej 52°15′53″N 20°52′46″E
Powierzchnia terenu: pas długości 4 km i szerokości 0,5-1,2 km
Liczba masztów (wież): 10
Rodzaj masztów (wież): kratownicowe stalowe, nitowane
Wysokość masztów (wież): 126,5 m
Nadajniki: 2 x 200 kW systemu Alexandersona (USA)
Producent: Radio Corporation of America
Zasilanie: własna elektrownia z silnikiem Diesla z generatorem 500 kW
Liczba anten: 2 nadawcze typu wielo-strojonego
Częstotliwość: 16,4 kHz i 14,29 kHz
Znaki wywoławcze: AXL i AXO

Obok masztów (wież) wzniesiono fundamenty dla cewek i budki strażnicze z napisem „Czuwaj”, strzegące drogę idącą wzdłuż obiektu. Pomiędzy masztami (wieżami) 5 i 6 ulokowano budynki stacji. Oprócz dwóch niezależnych anten zawieszonych na masztach (wieżach), pod ziemią rozpięte było dodatkowe uziemienie.
Stacja Odbiorcza
Lokalizacja: Grodzisk Mazowiecki, willa "Czerwony Dwór", rejon obecnej ul. Radiowej 52°06′23″N 20°38′19″E
Liczba masztów: 3
Fundament nogi jednej z wież
Rodzaj masztów: drewniane
Zasilanie: własna elektrownia z silnikiem Diesla z generatorem
Liczba anten: 1 odbiorcza.
Budynki Stacji Nadawczej zostały zniszczone, a urządzenia techniczne pocięte na złom i wywiezione. W lesie, na północny i południowy zachód od osiedla Boernerowo, znajdują się zachowane fundamenty masztów, cewek, budki strażnicze i ruiny budynków technicznych, oraz pas żelbetowych zapór przeciwpancernych (jeżów) z II wojny światowej. Ocalały też bloki mieszkalne dla personelu, przebudowane około 2000 r.

W Grodzisku zachował się jedynie budynek portierni oraz zadrzewienie wzdłuż granicy parceli.

Stacja Nadawcza w Babicach miała swój bliźniaczy, zachowany obecnie odpowiednik - Radiostacja Varberg w Grimeton w Szwecji, w 2004 wpisana na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

W maju 2018 r. przy ulicy Radiowej w Warszawie odsłonięto trzymetrowy pomnik upamiętniający antenę Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficzne.

Za
Pokaż więcej Pokaż mniej
 

  • Data: 1923-1939
    komentarze: 0
    Transatlantycka Centrala Radiotelegraficzna. Więcej na https://warszawa.naszemiasto.pl/lotnisko-ktorego-nie-bylo-na-mapie-przyjezdzal-tam/ar/c1-3719868